Stedelijk verkeersmanagement is niet alleen in Nederland sterk in opkomst. Hoe gaan andere landen hiermee om? In deze bijdrage kijken we hoe het Verenigd Koninkrijk het verkeersmanagement structuur geeft met UTMC, oftewel Urban Traffic Management and Control.
Urban Traffic Management and Control, kortweg UTMC, is een Brits initiatief dat in de jaren negentig is gestart om het stedelijk verkeersmanagement in het Verenigd Koninkrijk opener te maken – en aldus naar een hoger plan te tillen. Belangrijkste resultaat anno nu is een open technisch raamwerk om bestaande (en toekomstige) systemen voor verkeers- en vervoermanagement aan op te hangen. Dit raamwerk wordt beheerd door de UTMC Development Group (UDG), een gezelschap waarin lokale en nationale wegbeheerders, systeemleveranciers en de centrale overheid zitting hebben. De focus van de UDG is het realiseren van praktische oplossingen voor projecten hier en nu, daarbij anticiperend op de uitdagingen voor morgen. De UDG onderhoudt goede banden met internationale projectgroepen en standaardisatiecommissies.
Paraplu
Functioneel hangt UTMC als een soort paraplu over bestaande wegkantsystemen en netwerkregelingen, zoals verkeersregelinstallaties, dynamische informatiepanelen, CCTV-camera’s, parkeer- en route geleiding, kentekenregistratiecamera’s, sensoren voor luchtkwaliteit enzovoort. UTMC verbindt deze systemen en regelingen met de verkeerscentrale, maakt de data uit deze systemen en regelingen beschikbaar voor de wegverkeersleiders en de centrale systemen in de verkeerscentrales en sluist de aansturingswensen van de wegverkeersleiders door naar de onderliggende systemen en regelingen.
Inhoudelijk staat UTMC voor een technisch raamwerk van standaarden en protocollen voor de interfaces tussen: (i) wegkantsystemen en netwerkregelingen enerzijds en verkeerscentrales en centrale systemen in verkeerscentrales anderzijds, (ii) tussen verkeerscentrales onderling en – voorzien voor de toekomst – (iii) tussen wegkantsystemen onderling. Het UTMC is geen statisch raamwerk. Met de range aan systemen, regelingen en data die beschikbaar is en komt voor de wegverkeersleiders, groeit ook de functionaliteit van het raamwerk.
Merk op dat UTMC zelf géén wegkantsystemen, netwerkregelingen of centrale verkeerscentralesystemen specificeert. De ontwikkeling van deze systemen en regelingen wordt aan de industrie overgelaten.
Versnippering doorbroken
UTMC vindt zijn ontstaansgeschiedenis in de versnipperde Britse markt voor verkeerssystemen. Net zoals in Nederland werden wegkantsystemen en netwerkregelingen ontworpen en ontwikkeld door leveranciers, die daarvoor hun eigen specificaties gebruik(t)en. Het resultaat was een gefragmenteerde set van systemen en regelingen, die onderling geen data konden uitwisselen en veel nuttige data ‘verborgen’ hielden voor de wegverkeersleiders. In zo’n context is het vrijwel onmogelijk tegemoet te komen aan de sterker wordende vraag naar netwerkregelingen voor verkeers- en vervoermanagement. De politiek zag haar doelen dan ook onvoldoende vertaald worden naar ‘de straat’.
Een open standaard als UTMC doorbreekt deze versnippering. De specificatie is open, voor iedereen bruikbaar. Dat maakt het mogelijk dat wegkantsystemen, dynamisch-verkeersmanagementsystemen, netwerkmanagementsystemen, netwerkregelingen en verkeersmodellen data kunnen uitwisselen volgens gemeenschappelijke protocollen en in een gemeenschappelijke ‘taal’. De openheid maakt het voor wegbeheerders ook mogelijk systemen en regelingen toe te voegen en te vervangen zonder dat de dagelijkse operationele taken daar onder leiden.
De technische specificatie van UTMC is vastgelegd in twee hoofddocumenten: The Framework Specification, een specificatie van het raamwerk, en The Objects Registry oftewel het technische-objectenregister. Beide documenten zijn gewoon op het internet te vinden. De Specifications and Standards Group (S&SG) van de UDG is verantwoordelijk voor het management en het beheer en onderhoud van de specificaties. Normaliter worden de technische specificaties ieder jaar geactualiseerd via een gedocumenteerd consultatie- en goedkeuringsproces. Het staat eenieder vrij wijzigingsvoorstellen in te dienen, hoewel het merendeel van de voorstellen naar voren wordt gebracht door werkgroepen die zijn opgezet binnen de UTMC-organisatie.
Succes
Het UTMC is een groot succes in het Verenigd Koninkrijk: op dit moment nemen er meer dan honderd wegbeherende overheden deel in het programma. Dat zijn overigens lang niet alleen steden. Oorspronkelijk richtte UTMC zich sec op de stad – vandaar ook de nadrukkelijke U van Urban. Maar al snel werd duidelijk dat dezelfde problemen en oplossingen van toepassing waren op wat bij ons de provinciale wegen zijn: wegen aan de rand van de steden en in het landelijke gebied. Van recenter aard is het besef dat dezelfde aanpak óók kan worden doorgetrokken naar de interurbane wegen. De Highways Agency, de Britse Rijkswaterstaat, heeft UTMC inmiddels opgenomen binnen zijn technologiestrategie. Daarmee is UTMC de stedelijke focus ontgroeid en is het meer een merknaam geworden: vier letters die verwijzen naar de nationale Technische Specificatie en bijbehorende assistentie en vraagbaak. Mocht UTMC nog ergens het acroniem voor zijn, dan is dat Universal Traffic Management and Control.
Leerpunten
Wat kunnen Nederland en het Verenigd Koninkrijk van elkaar leren? Een paar punten vallen op:
Systeemspecificaties. In de eerste plaats is interessant dat UTMC geen systemen specificeert. Wegbeheerders in Nederland kiezen hier een andere insteek: zij specificeren wél. Voor netwerkmanagementsystemen wordt bijvoorbeeld gewerkt aan een landelijke specificatie, die als de-facto standaard zal functioneren. Voor de onderliggende dynamisch-verkeersmanagementsystemen bestaan ook specificaties die landelijk worden gebruikt, dan wel wegbeheerderspecifieke specificaties. Wij kennen daarentegen (net als het Verenigd Koninkrijk) geen standaardset van specificaties voor de minimale functionaliteit waaraan DVM-systemen moeten voldoen.
Koppeling inwinning, algoritmiek, aansturing. UTMC ontkoppelt de ‘drieëenheid’ inwinning, algoritmiek en aansturing. Het resultaat is dat algoritmiek, werkwijze en processen los van elkaar kunnen innoveren. In Nederland hebben we eerder een tweedeling met bijvoorbeeld de Nationale Databank Wegverkeersgegevens (NDW) en een DRIP-server. Inwinning is in dit voorbeeld ontkoppelt van algoritmiek en aansturing.
Specificatie interfaces. UTMC specificeert interfaces. Nederland kent een reeks aan interfaces, die als de-facto standaard fungeren. Denk daarbij aan het Ivera-protocol, het PRIS-protocol en het berm-DRIP-protocol. Nieuw is het protocol DVM-Exchange voor koppeling van verkeerscentrales. Nederland kent echter geen samenhangende set van protocollen, noch een bijbehorende definitie van de informatielagen à la UTMC.
Data-ontsluiting. UTMC biedt in operationele toestand een gemeenschappelijk set van data waar alle wegverkeersleiders en centrale systemen gebruik van kunnen maken. In Nederland hebben we weliswaar de NDW, maar die is minder breed: veel data is alleen beschikbaar binnen een DVM-systeem. Daarmee werken de systeem- en leveranciersgrenzen door in de beschikbaarheid van data.
Concept voor aanpak. UTMC definieert niet wat er met de beschikbaar gekomen data moet gebeuren. Hier hebben we in Nederland met Gebiedsgericht Benutten, GGB, een mooie stap gezet. GGB biedt een concept voor netwerkbreed verkeersmanagement en voorziet tevens in de handvatten om dit concept stap voor stap in te vullen.
Samenvattend: wat Nederland van het Verenigd Koninkrijk kan leren, is dat een concept als GGB beter en sneller geoperationaliseerd kan worden met een technisch raamwerk zoals gespecificeerd met UTMC. Wat het Verenigd Koninkrijk van Nederland kan leren, is dat het met een concept als GGB daadwerkelijk betekenis kan geven aan de data uit het UTMC en de wegverkeersleider houvast biedt hoe de data te interpreteren en om te zetten in acties om het verkeer en vervoer te managen.
Toekomst
Is het mogelijk om de pluspunten van de Britse aanpak snel in Nederland te implementeren? Wat het Verenigd Koninkrijk buitengewoon goed voor elkaar heeft, is de organisatie van UTMC: een staande organisatie waarin wegbeheerders, leveranciers en het Britse ministerie van Verkeer samenwerken. Wanneer we in Nederland zo’n organisatie van de grond kunnen krijgen, moet het mogelijk zijn met alles wat er voorhanden is een snelle inhaalslag te maken. Wellicht kunnen de initiatieven rond DVM Exchange en de specificatie voor netwerkmanagementsystemen hierbij het vertrekpunt vormen.
___
De auteurs
Erwin Gribnau is senior consultant bij Technolution.
Niels Haenen is consultant ITS bij Imtech Traffic & Infra.
