Als er in vijf dagen tijd 2,3 miljoen naar je evenement willen, weet je dat je als organisator vol aan de bak moet om het bezoekersverkeer goed te informeren en begeleiden. Een van de maatregelen die SAIL Amsterdam hiervoor inzette, was een ‘eigen’ mobiliteitsdienst, die bezoekers via een dynamische, multimodale superroute naar de schepen leidde. Het consortium Amsterdam Onderweg van Praktijkproef Amsterdam In-car leverde de dienst in zes weken tijd (!) op.
De opdracht voor het consortium was simpel: de reiziger op maat gesneden informatie bieden over de beste route naar SAIL, en wel op zo’n wijze dat de toestroom evenwichtig zou worden verspreid over de beschikbare infrastructuur en parkeervoorzieningen. Randvoorwaarde was dat de dienst geen stimulans mocht zijn om de auto te pakken. Juist het gebruik van het openbaar vervoer moest gestimuleerd worden, vooral in de stad zelf.
Nu is de gemeente Amsterdam behalve medeorganisator van SAIL ook deelnemer in het ambitieuze project Praktijkproef Amsterdam. Voor het in-car spoor van de Praktijkproef had het consortium Amsterdam Onderweg, een samenwerking van ARS T&TT en TNO, al de navigatie-app Superroute opgeleverd. Kon die app ook voor SAIL worden ingezet? Ja, maar niet één op één.
Aanpassingen
Kenmerk van de Superroute-app is dat de adviezen dynamisch zijn. De app baseert zich daarbij op een veelheid aan data, waaronder gegevens en regelscenario’s van de wegbeheerder zelf. Ook verkeersmaatregelen van de wegbeheerder worden in de route-adviezen verwerkt. Als een weg bijvoorbeeld moet worden afgesloten in verband met een calamiteit, worden de routeadviezen direct aangepast, ook voor diegenen die al onderweg zijn.
Voor SAIL had de Superroute-app echter één lacune en dat was dat de dienst heel specifiek op de automobilist was gericht. Voor SAIL was het juist belangrijk om het openbaar vervoer en de P+R-faciliteiten te promoten. Om daaraan tegemoet te komen heeft Amsterdam Onderweg de bestaande functionaliteit goed tegen het licht gehouden. Daarbij zijn vragen gesteld als: Wat zoekt iemand die van plan is naar SAIL te reizen? Welke informatie moet er in de pre-trip fase worden gegeven? Hoe zorgen we voor een optimaal gebruik van P+R-faciliteiten, zodat niet iedereen naar dezelfde parkeerplek toe rijdt?
De analyse heeft geleid tot het uitbreiden van de dienst met twee belangrijke componenten:
- Een multimodaal bereikbaarheidsportaal, een extra website speciaal voor SAIL 2015. Deze voorzag in adviezen voor alle mogelijke combinaties van modaliteiten. Ook zijn tijdelijke, SAIL-specifieke locaties en benamingen opgenomen, zoals ‘Oranje Oceaan’, om het zoeken en plannen te vergemakkelijken.
- Een geïntegreerde in-car P+R-toepassing. Koos een bezoeker ervoor om met de auto naar SAIL te reizen, dan leidde de Superroute-app de persoon naar een beschikbare parkeerplek, waarbij de P+R-faciliteiten rondom Amsterdam prioriteit hadden en dynamisch werden toegewezen. Eenmaal op de P+R-plek aangekomen, werd automatisch een real-time OV-advies naar de gekozen SAIL-locatie gegeven. Ook de weg terug werd op dezelfde wijze gefaciliteerd: via OV naar de P+R-locatie en dan weer met de auto terug naar huis.
Met deze uitbreidingen konden twee belangrijke doelstellingen worden bereikt: gebruikers vooraf via de website wijzen op de mogelijkheden van openbaar vervoer, en als dan toch de auto wordt gekozen, de bezoeker ervan overtuigen om de keuze ‘waar zal ik parkeren?’ over te laten aan de app. Die was daar ook prima voor toegerust: omdat alle parkeerdata ontsloten was, kon de app weggebruikers direct navigeren naar een andere P+R-locatie als de eerst aangewezen locatie vol was. In tweede instantie, als álle P+R-locaties bezet waren, werd er naar de tijdelijke parkeerplekken van SAIL of naar parkeergarages verwezen.
Communiceren
Een belangrijk deel van het project, het ‘technisch-functionele’, was daarmee afgedekt. Maar hoe goed een dienst ook is: als maar weinigen er weet van hebben, is het effect beperkt. Amsterdam Onderweg zag zich dan ook voor een flinke marketinguitdaging gesteld.
Om tot een maximaal bereik te komen, is de dienst meegenomen in alle relevante SAIL 2015-communicatie. Uiteraard was er ruim aandacht voor op de website van SAIL 2015, maar ook op sites van partners als de gemeente Amsterdam en de provincie Noord-Holland. Er is gezorgd voor een goede Google-zichtbaarheid: wanneer een bezoeker op het web zocht naar zaken als ‘parkeren sail 2015’ of ‘amsterdam files’, kwam de Superroute-app vanzelf in beeld. Als mensen op sociale media aankondigden dat ze ‘morgen naar SAIL 2015 zouden gaan’, werd de aandacht gevestigd op posts over reizen naar SAIL. Ook in de traditionele media, zoals de Volkskrant en RTV Noord Holland, is aandacht besteed aan de mobiliteitsdiensten.
Leren
De inspanningen hebben hun vruchten afgeworpen. Ondanks de korte voorbereidingstijd zijn er gedurende de vijf dagen van het evenement meer dan 100.000 reisadviezen verstrekt en 11.000 begeleide ritten geregistreerd. Het opvolggedrag (oftewel: heeft de gebruiker het advies ook uitgevoerd?), varieerde tussen de 29 en 51 procent, afhankelijk van het type advies.
Maar een belangrijk doel van deze SAIL-dienst was ook om te leren. En geleerd is er! Het bleek bijvoorbeeld heel lastig om tegelijkertijd openbaar vervoer én de auto te communiceren. Bezoekers die vooringenomen zijn over een bepaalde modaliteit, haken snel af als ze denken dat het bericht niet voor hen bedoeld is. Het promoten van een multimodale dienst vereist dus een eigen aanpak voor autogebruikers enerzijds en OV-gangers anderzijds.
Ook verdient de profilering ten opzichte van de grote aanbieders van (gratis) navigatiesystemen aandacht. Zo gaf Google Maps op de ochtend van de SAIL-IN een reisadvies over de A9 naar IJmuiden met ‘slechts’ 10-15 minuten vertraging, terwijl de op actuele lokale data gebaseerde Superroute-app over die route een uur vertraging voorspelde. Dat bleek achteraf meer dan terecht, maar toch zal Google die dag beduidend meer gebruikers hebben gehad.
minuten vertraging voor de route over de A9, maar dat bleek ongeveer een uur te zijn – conform de voorspelling van de Superroute-app.
Een ander leerpunt is dat het belangrijk is om meer tijd voor de voorbereiding uit te trekken. Dit is met name nuttig om alle belanghebbenden, en dat zijn er vele tijdens zo’n evenement, op één lijn te krijgen en potentiële conflicterende belangen voortijdig glad te strijken.
Blauwdruk
Maar het belangrijkste leerpunt is misschien wel geweest om vooral door te zetten: waar een wil is, is een weg. En die wil was er. De SAIL-mobiliteitsdienst is uiteindelijk op tijd gereed gekomen dankzij de inzet van véél partijen. De projectleiding was weliswaar in handen van het consortium Amsterdam Onderweg, maar ook het andere in-car consortium van Praktijkproef Amsterdam, Amsterdam Mobiel, heeft bijgedragen. Daarnaast was er de betrokkenheid van een hele reeks aan publieke en private partners: de SAIL-organisatie zelf, de gemeente Amsterdam, provincie Noord-Holland, Stadsregio Amsterdam, Rijkswaterstaat en het Ministerie van Infrastructuur & Milieu, maar ook de betrokken verkeerscentrales, de publieke en private beheerders van parkeergelegenheden, GoAbout als verstrekker van OV-reisadvies en Be-Mobile voor extra benodigde verkeersdata. Al deze partijen hebben gehoor gegeven aan de oproep om in de zeer korte doorlooptijd van zes weken bij te dragen aan de totstandkoming van de SAIL-dienst.
Het eindresultaat is er dan ook naar: een dienst die voor herhaling vatbaar is, een blauwdruk voor succesvol verkeers- en mobiliteitsmanagement bij evenementen.
____
De auteurs
Ronald Haanstra is projectleider Amsterdam Onderweg.
Menno Lijkendijk is teamleider Marketing en communicatie Amsterdam Onderweg.
Jan Linssen is algemeen directeur van ARS Traffic & Transport Technology.
