19 mei 2023 – Het loopt nog niet echt storm met het gebruik van deelauto’s. Kan dat verbeteren als je deelauto’s uitrust met Automated Valet Parking en je dus altijd voor de deur kunt in- of uitstappen? Begin maart publiceerden SmartwayZ.NL en Buurauto de resultaten van een onderzoek naar de meerwaarde en veiligheid van de zogenaamde Buurauto-NOOM.
Het voordeel van de eigen auto is, dat je die in principe altijd voor de deur hebt staan. Bij deelauto’s moet je eerst nog naar een deelautoparkeerplaats in de buurt lopen om de auto op te halen en moet je hem later ook weer op een speciale plek zien achter te laten. Die drempel zou je weg kunnen nemen met Automated Valet Parking. De deelauto kun je dan makkelijk voor laten rijden – en je kan bij je bestemming ook gewoon uitstappen en de auto zelf laten zoeken naar een parkeerplek.
Het automatisch rijden op de openbare weg is weliswaar nog niet toegestaan in Nederland, maar SmartwayZ.NL en Buurauto lieten Ecorys en XTNT alvast de meerwaarde en de veiligheid (interactie met overige verkeer bij het automatisch rijden) van het concept onderzoeken. De resultaten zijn positief.
1. Maatschappelijke baten (veel) hoger dan de kosten
Het clusteren van deelauto’s in combinatie met AVP heeft een grote maatschappelijke meerwaarde, concludeert Ecorys. Zelfs wanneer valet parking niet-geautomatiseerd wordt en de auto’s door een chauffeur worden voorgereden, zijn de maatschappelijke welvaartseffecten veel hoger dan de meerkosten van valet parking. Dat komt met name doordat vrijgekomen parkeerplaatsen voor andere doeleinden, zoals openbaar groen, gebruikt kunnen worden. Daarmee draagt het concept bij aan onder meer klimaatadaptie, hittestress en waterberging. Ook kan de elektrische auto als wijkbatterij worden gebruikt. Voor een stad als Breda zijn de baten rond de 800.000 – 1.200.000 euro per jaar, tegen een kostenplaatje van 150.000 – 375.000 euro per jaar. Uitgerold over heel Brabant en Limburg kunnen de baten oplopen tot 14 miljoen euro per jaar.
2. Toegevoegde waarde voor deelauto’s
Uit het onderzoek van Ecorys blijkt verder dat valet parking de toegevoegde waarde van deelauto’s kan verhogen. Doordat deelauto’s met (automated) valet parking een groter verzorgingsgebied hebben, wordt autodelen in een stad als Breda voor ongeveer vijf keer meer mensen mogelijk. Dat heeft een positief effect op de vervoersarmoede. Ook maken deelautogebruikers een bewustere keuze voor het gebruik van de auto. Daarnaast leidt het clusteren van deelauto’s tot logistieke voordelen voor aanbieders en overheden. Zo kan de batterijcapaciteit van de vloot gezamenlijk worden beheerd, efficiënter worden benut en worden de deelauto’s interessanter als wijkbatterij.
3. Mogelijk positief effect op verkeersveiligheid
XTNT heeft in november 2022 onderzoek gedaan naar de effecten van een zelfrijdende auto op de verkeersveiligheid. Ze hebben daartoe praktijktests gedaan in een Bredase woonwijk met auto’s met een opvallende sticker ‘zelfrijdend’ erop. Er zat wel steeds een bestuurder in de auto. Uit het onderzoek kwam naar voren dat de ‘zelfrijdende auto’ over het algemeen geen negatief effect heeft op het gedrag van andere verkeersdeelnemers. Ook is er weinig sprake van afleiding, waarmee het negatieve effect op de verkeersveiligheid beperkt lijkt. Sterker nog: er is sprake van veiliger gedrag. XTNT reed voor dit onderzoek ook met een anonieme controleauto met een duidelijk zichtbare bestuurder rond in de wijk. Automobilisten hielden meer afstand wanneer zij opmerkten dat het om een zelfrijdende auto ging. Daarbij ervaarden de bestuurders minder ongeduldig gedrag van andere automobilisten ten opzichte van de zelfrijdende auto, vergeleken met de controleauto.
4. Geen bezwaar tegen lagere snelheid
XTNT voerde ook een attitudeonderzoek onder de bewoners uit. Op basis van de antwoorden op een groot aantal enquêtes blijkt dat de lagere snelheid van een zelfrijdende auto (15 kilometer per uur in een woonwijk waar 30 kilometer per uur de maximumsnelheid is) naar verwachting niet leidt tot irritatie.
_____
Download hier het onderzoek naar de meerwaarde van de combinatie deelauto-AVP.
Download hier het onderzoek naar het gedrag en de attitude van medeweggebruikers.
